Zwolnienie z VAT ze względu na wysokość sprzedaży

1. Limit zwolnienia z VAT w 2014 r.

Limit obrotów uprawniający do zwolnienia z VAT wynosi 150.000 zł rocznie (u podatników rozpoczynających wykonywanie czynności opodatkowanych należy go określić w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym). Zatem podatnik, którego obroty za 2013 r. nie przekroczyły ww. limitu, może w 2014 r. – co do zasady – nadal korzystać ze zwolnienia.

Zgodnie z regulacjami obowiązującymi od 1 stycznia 2014 r., do wartości sprzedaży uprawniającej do korzystania ze zwolnienia nie wlicza się kwoty podatku. Nie wlicza się również czynności wymienionych w ust. 2 tego artykułu, tj.:

1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,

2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a) transakcji związanych z nieruchomościami,

b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41,

c) usług ubezpieczeniowych

– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Przykład

Podatnik wynajmuje mieszkanie na cele mieszkaniowe (usługa zwolniona z VAT). Obroty z tego tytułu nie są uwzględniane przy ustaleniu prawa do zwolnienia z VAT, ale tylko wówczas gdy najem uznać można za transakcję pomocniczą.

2. Utrata i rezygnacja z prawa do zwolnienia

W 2014 r. obowiązują także inne zasady rozliczania VAT w przypadku przekroczenia ustawowego limitu obrotu, uprawniającego do korzystania ze zwolnienia. Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku przekroczy ustawowy limit zwolnienia z VAT, opodatkowaniu podlega cała wartość sprzedaży, która spowodowała przekroczenie tego limitu (a nie jedynie nadwyżka ponad ten limit).

Podatnik nie ma także obowiązku sporządzania spisu z natury i przedkładania go w urzędzie skarbowym celem odliczenia podatku VAT od zakupów towarów nabytych przed utratą prawa do zwolnienia z podatku (bądź rezygnacji ze zwolnienia). Nie będzie jednak błędem, jeżeli podatnik taki spis sporządzi, choćby dla celów dowodowych.

W myśl art. 113 ust. 11 ustawy o VAT podatnik, który utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego prawa, może nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Przykład

Adam Z. korzystał ze zwolnienia z VAT na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o VAT od początku prowadzonej działalności gospodarczej. Ze względu na przekroczenie limitu wartości sprzedaży, określonego w tym przepisie, od dnia 1 lipca 2014 r. stał się czynnym podatnikiem VAT. Podatnik będzie mógł ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, nie wcześniej niż z początkiem 2016 r. (po upływie roku licząc od końca roku, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia).

Przepis ten stosuje się także odpowiednio do podatnika będącego osobą fizyczną, który przed zakończeniem działalności gospodarczej utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, a następnie rozpoczął ponownie wykonywanie czynności opodatkowanych (art. 113 ust. 11a ustawy o VAT).

3. Czynności, które wyłączają prawo do zwolnienia z VAT

Istnieje grupa czynności, których wykonywanie przez podatnika powoduje, iż nie może on korzystać ze zwolnienia z VAT, pomimo obrotów nieprzekraczających limitu określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Zakres tych czynności – określony został w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, zwolnień o których mowa w art. 113 ust. 1 i 9 nie stosuje się do podatników:

1) dokonujących dostaw:

a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,

b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:

energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
wyrobów tytoniowych,
samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e), zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i b),

d) terenów budowlanych,

e) nowych środków transportu;

2) świadczących usługi:

a) prawnicze,

b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c) jubilerskie;

3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.