Przegląd Podatku Dochodowego nr 6 (534) z dnia 20.03.2021

Koszty uzyskania przychodów a wpłaty do PPK

Jesteśmy jednostką naukową. Pracownikom uzyskującym przychody ze stosunku pracy z tytułu działalności naukowej uwzględniamy 50% koszty uzyskania przychodów. Od kwietnia 2021 r. zamierzamy przystąpić do pracowniczych planów kapitałowych (PPK). Czy do wpłat do PPK finansowanych przez zakład pracy (stanowiących przychód pracownika) powinniśmy stosować 50% koszty?

Do przychodu z tytułu wpłat do PPK finansowanych przez zakład pracy nie należy stosować 50% kosztów uzyskania przychodów.

Jak wynika z interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 15 września 2020 r., nr DD3.8201.1.2018 (Dz. Urz. Ministra Finansów z 2020 r. poz. 107), dla potraktowania wynagrodzenia ze stosunku pracy jako honorarium autorskiego i zastosowania wobec niego 50% kosztów uzyskania przychodów jest niezbędne:

1) powstanie w ramach stosunku pracy utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego,

2) dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi stworzenie przez pracownika utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego; przy czym dowodem może być oświadczenie pracodawcy i pracownika stwierdzające, że została wykonana praca twórcza, jeżeli określa, jaki utwór powstał,

3) wyraźne wyodrębnienie honorarium autorskiego od innych składników wynagrodzenia pracownika - twórcy,

4) przyjęcie utworu przez pracodawcę, gdyż oznacza to ustawowe (lub umowne) rozporządzenie prawem autorskim na rzecz pracodawcy.

50% koszty uzyskania przychodów przysługują m.in. z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami (art. 22 ust. 9 pkt 3 updof). Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Jak wynika z art. 22 ust. 9b updof, 50% koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 updof, stosuje się m.in. do przychodów uzyskiwanych z tytułu działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej. U podatnika łączna kwota 50% kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof, nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, tj. 85.528 zł.

W sytuacji gdy wykonywana przez pracownika praca ma tylko częściowo twórczy charakter, to 50% koszty uzyskania przychodów stosuje się wyłącznie do przychodu z tej części pracy, która jest przedmiotem praw autorskich, a do pozostałego przychodu stosuje się koszty podstawowe lub podwyższone. Koszty podstawowe wynoszą 250 zł miesięcznie, a koszty podwyższone 300 zł miesięcznie. Te ostatnie stosuje się, gdy pracownik złoży oświadczenie, że miejsce jego stałego lub czasowego zamieszkania położone jest poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i nie uzyskuje on dodatku za rozłąkę.

Oświadczenie dla celów stosowania podwyższonych kosztów dostępne jest w programie DRUKI Gofin

Przy stosowaniu kosztów do przychodu z pracy niemającej twórczego charakteru należy pamiętać, że w sytuacji gdy pracownik w danym miesiącu osiągnął tego rodzaju przychód niższy od ustawowej wysokości kosztów uzyskania przychodów, to zakład pracy przy obliczaniu zaliczki na podatek za ten miesiąc obowiązany jest uwzględnić koszty tylko do wysokości tego przychodu. Z taką sytuacją możemy mieć do czynienia np. przy stosowaniu kosztów do przychodu z tytułu wpłat do PPK finansowanych przez zakład pracy.

Przypominamy, że podmioty zatrudniające, które wdrożyły pracownicze plany kapitałowe, obowiązane są dokonywać wpłat do PPK. Wpłaty te są finansowane przez podmiot zatrudniający oraz przez uczestników PPK. Wpłata podstawowa do PPK finansowana przez podmiot zatrudniający wynosi 1,5% wynagrodzenia, a dodatkowa do 2,5% wynagrodzenia. Wpłaty do PPK finansowane przez pracodawcę (zarówno podstawowe, jak i dodatkowe) stanowią przychód ze stosunku pracy, który:

• podlega opodatkowaniu w miesiącu, w którym pracodawca przekazał te wpłaty na rachunek instytucji finansowej,
• nie jest uwzględniany w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Zatem w sytuacji przedstawionej w pytaniu pracodawca, aby prawidłowo obliczyć zaliczkę na podatek, powinien przychód z tytułu:

• pracy o charakterze twórczym pomniejszyć o 50% koszty uzyskania przychodów,
• wpłat do PPK finansowanych przez zakład pracy pomniejszyć o koszty podstawowe lub podwyższone.