Pożyczka od wspólnika dla spółki komandytowej a PCC

Prowadzimy działalność w ramach spółki komandytowej. Komandytariusz udzieli spółce pożyczki pieniężnej. Czy analogicznie jak w przypadku spółki z o.o., pożyczka od wspólnika dla spółki korzysta ze zwolnienia od PCC?

NIE. Pożyczka od wspólnika dla spółki podlega innym regułom opodatkowania w spółkach osobowych i spółkach kapitałowych. W przypadku tych drugich pożyczka podlega opodatkowaniu PCC jako umowa pożyczki. Przy tym PCC nie trzeba płacić, gdyż do tej czynności może mieć zastosowanie wyłączenie od PCC, jeżeli czynność jest opodatkowana VAT lub jest z tego podatku zwolniona na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC (Dz. U. z 2020 r. poz. 815). Jeśli to wyłączenie nie ma zastosowania, to pożyczka korzysta ze zwolnienia uregulowanego w art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o PCC. Przewidziano w nim zwolnienie od PCC dla pożyczek udzielanych przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej.

Natomiast pożyczkę udzieloną spółce osobowej (m.in. komandytowej) przez wspólnika na gruncie ustawy o PCC uważa się za zmianę umowy spółki (art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC). Dlatego też rozliczenie PCC od pożyczki w tej sytuacji musi odbyć się według reguł właściwych dla opodatkowania zmiany umowy spółki. Powoduje to, że do tej czynności nie ma zastosowania wyłączenie od PCC dotyczące czynności opodatkowanych/zwolnionych z VAT uregulowane w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC. Pożyczka od wspólnika dla handlowej spółki osobowej nie korzysta też ze zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o PCC.

W orzecznictwie NSA obecnie ugruntowana i jednolita jest linia orzecznicza, zgodnie z którą spółka komandytowa na potrzeby PCC to spółka osobowa, a kwalifikacja taka jest poprawna w świetle regulacji unijnych (por. m.in. wyrok NSA z dnia 26 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 940/18). Oznacza to, że spółka komandytowa, która otrzyma pożyczkę od wspólnika, zobowiązana będzie rozliczyć PCC według stawki 0,5%. Podstawę opodatkowania stanowi kwota (wartość) pożyczki (art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PCC).

Spółka w terminie 14 dni od dnia dokonania czynności cywilnoprawnej powinna złożyć deklarację PCC-3 (zob. w części E pole 49, kwadrat nr 4), obliczyć i wpłacić podatek w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na siedzibę spółki. W przypadku umowy spółki nie ma możliwości złożenia zbiorczej deklaracji PCC. Wyjątek od reguły, że spółka musi sama rozliczyć się z PCC, dotyczy sytuacji, gdy czynność dokonywana jest w formie aktu notarialnego. Wówczas to notariusz jest płatnikiem PCC i zobowiązany jest załatwić formalności związane z rozliczeniem PCC.