Kogo obejmie opłata reklamowa?

W 2016 r. gminy po raz pierwszy mogą wprowadzać na swoim terenie nową opłatę lokalną, tj. opłatę reklamową. Ma to na celu uporządkowanie krajobrazu polskich miast, który zdominowany jest przez rozmieszczane bez ładu i składu reklamy i tablice reklamowe. Wprowadzenie możliwości nakładania przez gminy opłat reklamowych spotkało się ze sprzeciwem przedsiębiorców, dla których jest to kolejna obciążająca ich opłata. Za reklamę średniej wielkości jej właściciel może płacić rocznie nawet 2 tys. zł.

Gminy decydują o nowej opłacie

O tym, czy na terenie danej gminy będzie obwiązywała opłata reklamowa, decydują same gminy, podejmując w tym zakresie uchwałę określającą zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń. Jeżeli rada gminy podejmie uchwałę o wprowadzeniu na swoim terenie opłaty reklamowej, to w uchwale tej będą musiały znaleźć się regulacje dotyczące warunków i terminu dostosowania istniejących już obiektów małej architektury, ogrodzeń oraz tablic reklamowych i urządzeń reklamowych do zakazów, zasad i warunków w niej określonych, w terminie nie krótszym niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały.

Gmina jest też uprawniona do określenia na swoim terenie obowiązującej deklaracji na opłatę reklamową, a także ustalenia terminu, warunków i trybu jej składania. W deklaracji powinny być zawarte dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania niezbędne do wymiaru i poboru opłaty reklamowej. Gmina może umożliwić składanie tej deklaracji drogą elektroniczną.

Kto zapłaci opłatę?

Opłatę reklamową pobiera się od:

właścicieli nieruchomości lub obiektów budowlanych, z wyłączeniem nieruchomości gruntowych oddanych w użytkowanie wieczyste,
użytkowników wieczystych nieruchomości gruntowych,
posiadaczy samoistnych nieruchomości lub obiektów budowlanych,
posiadaczy nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego,
jest bez tytułu prawnego jeżeli na tych nieruchomościach lub obiektach budowlanych znajdują się tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe.

Przy czym, co bardzo istotne, opłata reklamowa obciąża powyższe podmioty niezależnie od tego czy na tablicy reklamowej lub urządzeniu reklamowym eksponowana jest reklama, czy też nie. Opodatkowany jest więc sam nośnik reklamy, a nie umiejscowiony czy też wyświetlany na niej przekaz. Warto też zwrócić uwagę, że opłatę tę płaci właściciel nieruchomości lub obiektu budowlanego, na którym znajduje się reklama, a nie np. podmiot, którego reklama dotyczy.

W przypadku gdy nieruchomość lub obiekt budowlany, na których zlokalizowana jest tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe, jest przedmiotem współwłasności lub pozostaje w posiadaniu dwóch lub więcej osób, obowiązek w zakresie wniesienia opłaty reklamowej, podobnie jak w przypadku podatku od nieruchomości, ciąży solidarnie odpowiednio na wszystkich współwłaścicielach lub współposiadaczach. Zasada ta oznacza, że zapłata całości opłaty przez jednego ze współwłaścicieli zwalnia z tego obowiązku pozostałych. Jednocześnie każdy z nich może zostać zobowiązany do uregulowania opłaty reklamowej.

Firmowe szyldy bez opłat

Nie wszystkie reklamy będą podlegać tej opłacie, w przypadku gdy gmina wprowadzi na swoim terenie wymóg regulowania takiej opłaty. Opłata reklamowa nie może być pobierana, jeżeli tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe:

nie są widoczne z przestrzeni dostępnych publicznie,
stanowią szyld, o ile jest on zgodny z zasadami i warunkami sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń,
są realizacją obowiązku nałożonego przepisami prawa,
służą wyłącznie do upowszechniania informacji:

trwale upamiętniającej osoby, instytucje lub wydarzenia,
o charakterze religijnym, związanym z działalnością kościołów lub innych związków wyznaniowych, jeżeli tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe sytuowane są w granicach terenów użytkowanych jako miejsca kultu i działalności religijnej oraz cmentarzy.

Z powyższego katalogu wynika, że taką opłatą nie powinny być objęte szyldy reklamowe, czyli tablice reklamowe lub urządzenie reklamowe informujące o działalności prowadzonej na nieruchomości, na której ta tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe się znajdują. Ustawodawca uznał, że odmiennie należy potraktować niewielką informację o działalności gospodarczej prowadzonej na danym terenie i reklamę niemającą żadnego związku z miejscem, w którym jest zlokalizowana. W przypadku niewielkich reklam należących bezpośrednio do przedsiębiorców zostaną one w wielu wypadkach zakwalifikowane jako szyldy, a tym samym będą zwolnione z opłaty od reklam.

Podatek od nieruchomości i opłata za zajęcie pasa drogi

Niepokój przedsiębiorców budzi ewentualna konieczność ponoszenia podwójnych opłat w przypadku, gdy nośnik reklamy opodatkowany jest już podatkiem od nieruchomości. Zgodnie bowiem z definicją wynikającą z ustawy Prawo budowlane, budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak np. wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe. Uznanie ich za budowle oznacza dla przedsiębiorców, iż podlegają one opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, stawką 2% od ich wartości.

Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych rozwiewa te wątpliwości stanowiąc, że kwotę zapłaconego podatku od nieruchomości od tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego, zalicza się na poczet opłaty reklamowej należnej od tej tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego. Ustawienie reklamy często wiąże się z koniecznością uzyskania zgody na zajęcie pasa drogowego. Jak bowiem wynika z art. 40 ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460 ze zm.), zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, wydanego w drodze decyzji administracyjnej.

Opłatę za zajęcie pasa drogowego w tym celu ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego albo powierzchni reklamy, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m² pasa drogowego. Opłatę tę powiększa się, od dnia wprowadzenia opłaty reklamowej przez radę gminy, o wysokość opłaty reklamowej.

Wysokość opłaty

Opłata reklamowa składa się z części stałej i części zmiennej. Część stała ma zryczałtowaną wysokość niezależną od pola powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego służącego ekspozycji reklamy. Natomiast część zmienna zależy od wielkości pola powierzchni tablicy lub urządzenia reklamowego służących ekspozycji reklamy. Jeśli kształt urządzenia reklamowego uniemożliwia wyznaczenie pola powierzchni służącej ekspozycji reklamy, wysokość opłaty zależy od pola powierzchni bocznej prostopadłościanu opisanego na urządzeniu reklamowym.