Gazeta Podatkowa nr 84 (1438) z dnia 19.10.2017

Podatki i opłaty lokalne w 2018 r.

Z początkiem 2018 r., pierwszy raz od dwóch lat, wzrosną stawki podatków i opłat lokalnych. Zatem w 2018 r. możemy liczyć się z wyższymi stawkami podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych (targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, od posiadania psów czy reklamowej). Będzie tak, o ile rady gmin podejmą stosowne uchwały do końca 2017 roku. Kto, za co i ile będzie musiał zapłacić?

Stawki zmieniają się co roku

Górne granice kwotowe podatków i opłat lokalnych co roku ulegają zmianie w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie I półrocza roku, w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

Na podstawie komunikatu Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2017 r. (Mon. Pol. z 2017 r., poz. 697) ceny towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu 2017 r. wzrosły o 1,9% w stosunku do pierwszych sześciu miesięcy roku 2016. W myśl art. 20 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych wskaźnik ten ma wpływ na corocznie ustalane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych (obecnie Minister Rozwoju i Finansów) górne granice stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych.

Wobec tego stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych w 2018 r. wzrosną w porównaniu do 2017 roku w niewielkim stopniu, bo o ok. 1,9%. Z uwagi na zasady zaokrąglania tych stawek (w górę do pełnych groszy) wzrost poszczególnych stawek nie musi wynieść dokładnie 1,9%.

Przykładowo w 2018 r. maksymalna stawka podatku od nieruchomości w odniesieniu do powierzchni mieszkalnych wzrośnie do 0,77 zł od 1 m² powierzchni, czyli zaledwie o 2 gr. Z kolei górna, dopuszczalna stawka podatku od budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wzrośnie o 44 gr i wyniesie 23,10 zł od 1 m² powierzchni. Wzrosty stawek bardziej będą zauważalne w przypadku podatków od środków transportowych. Przykładowo stawka podatku za samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony do 5,5 tony włącznie wzrośnie o 15,29 zł i wyniesie 819,59 zł.

W poprzednich latach w związku z deflacją notowane były obniżki wskaźnika odpowiednio o 0,9% w 2016 r. i 1,2% w 2015 r.

Stawki uchwalają gminy

Maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych na 2018 r. zamieszczone zostały w obwieszczeniu Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2018 r. (Mon. Pol. z 2017 r., poz. 800). Z tym że w powołanym obwieszczeniu ustalone zostały stawki maksymalne, natomiast poszczególne rady gmin samodzielnie ustalają ich wysokość. Stąd też często pojawiają się różnice w ich wysokościach. Dodatkowo, w odniesieniu np. do podatku od nieruchomości za grunt, rada gminy może różnicować wysokość stawek dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności:

• lokalizację,
   
• rodzaj prowadzonej działalności,
   
• rodzaj zabudowy,
   
• przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntu.

W przypadku podatku od środków transportowych rada gminy może różnicować stawki, uwzględniając w szczególności:

• wpływ pojazdu na środowisko naturalne,
   
• rok produkcji,
   
• liczbę miejsc do siedzenia.

Jeżeli gmina w odpowiednim czasie (czyli do końca br.) nie podejmie stosownych uchwał, wówczas w 2018 r. obowiązywać będą stawki podatków i opłat z roku 2017.

O wysokości stawek podatków i opłat lokalnych decyduje każda gmina w odpowiedniej uchwale, z tym że nie mogą one być wyższe od tych ustalonych przez Ministra Rozwoju i Finansów.

Powstanie obowiązku podatkowego w 2018 r.

» Podatek od nieruchomości

Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło nabycie tytułu prawnego do przedmiotu opodatkowania lub wejście w jego posiadanie. W przypadku gdy okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem (art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Zatem od 1 stycznia 2018 r. podatek od nieruchomości trzeba będzie opłacać w odniesieniu do budynków i budowli, których budowa zostanie zakończona w 2017 r. bądź w tym roku rozpocznie się ich użytkowanie.

Niestety, wykładnia tego przepisu budzi niejasności. Chodzi tu w szczególności o przypadek rozpoczęcia użytkowania przed faktycznym zakończeniem budowy. Opinie w tej sprawie zajmują poszczególne sądy. Dominuje pogląd, że zakończenie budowy następuje w zasadzie, gdy zostanie złożone zawiadomienie o tym fakcie, ale przyjmuje się również, że wystarczy, iż będą spełnione warunki upoważniające do złożenia tego zawiadomienia, nawet gdyby inwestor takiego zawiadomienia nie dokonał. Zatem rozpoczęcie użytkowania budynku jeszcze ostatecznie niewykończonego powoduje konieczność zapłacenia podatku od początku następnego roku i to ustalanego od całego budynku, co oznacza, że obowiązek ten dotyczy również tej części budynku, która nie została wykończona czy przekazana do użytkowania. Nie zmienia tego fakt, że podmiot dokonuje etapami wykończenia poszczególnych kondygnacji budynku (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 4 grudnia 2014 r., sygn. akt I SA/Gl 608/14).

» Podatek od środków transportowych

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego - od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty.

W przypadku sprowadzenia do Polski samochodu z zagranicy obowiązek zapłaty omawianego podatku obciąża właściciela od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pojazd został zarejestrowany na terytorium kraju.

Dodatkowo powstaje on także od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został dopuszczony ponownie do ruchu po upływie okresu, na jaki została wydana decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu tego pojazdu z ruchu.

Obowiązki

» Podatek od nieruchomości

Podatnicy podatku od nieruchomości są zobowiązani składać organowi podatkowemu (wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta), właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, sporządzone na formularzach według wzoru określonego uchwałą rady gminy:

• osoby fizyczne - informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania,
   
• osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej - deklaracje na podatek od nieruchomości w terminie do dnia 31 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania.

Osoby fizyczne opłacają podatek w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do: 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. Natomiast osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej - za poszczególne miesiące w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego - do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń do dnia 31 stycznia.

W przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty.

» Podatek transportowy

Podatnicy są obowiązani do składania właściwemu organowi podatkowemu, do dnia 15 lutego każdego roku podatkowego, deklaracji na podatek od środków transportowych, a jeżeli obowiązek powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku.

Podatek od środków transportowych opłaca się w dwóch ratach proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego. Pierwszą z nich trzeba uregulować w terminie do dnia 15 lutego, a drugą do dnia 15 września każdego roku.

Pozostałe opłaty lokalne

Gminy w ramach przysługujących im uprawnień mogą zdecydować o wprowadzeniu na swoim terenie opłat: targowej, miejscowej i uzdrowiskowej. Uprawnione są również do zdecydowania o tym, czy na swoim terenie będą pobierać opłatę reklamową.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1785)